با توسعه روزافزون محصولات و خدمات در سطح جهانی و افزایش رقابتها، ثبت علائم تجاری که میتواند یک کلمه، حرف، عدد، عکس، شکل، رسم و یا ترکیبی از آنها باشد، به شدت مورد استقبال قرار گرفته است. توافقنامه بینالمللی مرتبط با نشانهای تجاری، موافقت نامه مادرید نام دارد که اندکی پس از شکلگیری کنوانسیون پاریس، آغاز به کار نمود. در این مقاله، سعی خواهد شد تا مروری بر مزایا، مدارک لازم برای ثبت، مواد و هزینه های موافقت نامه مادرید داشته باشیم.
معرفی موافقت نامه مادرید
طبق موافقتنامه، واردات تمام کالاهای حامل نشانه نادرست یا گمراه کننده منبع که مستقیم یا غیرمستقیم محل تولید خود را یکی از کشورهای عضو یا سایر مناطق معرفی میکند، باید متوقف گردد یا چنین وارداتی ممنوع گردد یا سایر اقدامات یا ضمانت اجراهای قانونی در ارتباط با واردات آنها اعمال گردد. در موافقتنامه برای موارد این چنینی درخواست اعمال توقیف و مصادره محصول پیشبینی شده است. این موافقتنامه استفاده، فروش، عرضه یا ارائه برای فروش هر نوع کالایی را که حامل نشانهای برای فریب عموم در مورد منبع کالا باشد، ممنوع کرده است. موافقتنامه به محاکم کشورهای عضو اجازه میدهد تا تصمیم بگیرند که کدام یک از اسامی مبدا، بر حسب ویژگیهای منحصر به فرد آن در چارچوب موضوع موافقتنامه قرار ندارند. این موافقتنامه برای ایجاد اتحادیه، تعیین نهاد اجرایی یا بودجه مقرراتی وضع نکرده است. این موافقتنامه در سال 1891 تصویب و در واشنگتن (1911)، لاهه (1925)، لندن (1934)، لیسبون 1958 و استکهلم (1967) مورد تجدید نظر قرار گرفت. عضویت در این موافقتنامه برای تمام اعضای کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی (1883) آزاد است. اسناد تصویب و یا الحاق به کنوانسیون باید به مدیر کل وایپو سپرده شود، متن کامل این موافقتنامه در www.wipo.int/treaties موجود است.
مزایای استفاده سیستم مادرید
به موجب مقررات ثبت بینالمللی علائم تجاری (سیستم مادرید)، علامت با توجه به قوانین داخلی هر کشور مورد بررسی قرارمیگیرد و سپس وارد طریق بینالمللی خود میشود یعنی ثبت بینالمللی علائم تجاری در مرحله اول با ثبت ملی در اداره کشور مبداء صورت میگیرد و سپس بهصورت اتوماتیک با تعیین کشورهای مورد نظر در سطح بینالمللی انجام میشود. امتیاز این سیستم این است که متقاضی با تسلیم یک اظهارنامه بینالمللی از طریق اداره مالکیت صنعتی به وایپو میتواند در صورت تمایل در ۸۶ کشور عضو موافقتنامه و پروتکل مادرید یا تعدادی ازآنها بسته به انتخاب خود حمایت از علامت تجاری خود را درخواست و کسب نماید. بنابراین مزیت استفاده از آن، در ساده، ارزان و موثر بودن آن میباشد یعنی تنها بهوسیله یک تقاضانامه بینالمللی واحد به یک زبان (فرانسه، انگلیسی یا اسپانیولی) و پرداخت یک تعرفه به فرانک سوئیس، تحصیل و تامین حمایت از علائم تجارتی یا خدماتی در کشورهای تعیین شده در فرم درخواست میسر میگردد. همچنین درصورتیکه هرگونه تغییری در علامت ثبت مبداء از طرف دارنده آن صورت گیرد از قبیل تغییر نام، آدرس، مالکیت، تمدید و غیره می توان با تکمیل فرمهای مربوط و پرداخت هزینه ای اندک تغییرات مزبور را در سطح بین المللی اعمال نمود. دیگر اینکه اداره مبدا نیز از انجام طبقه بندی کالاها و خدمات و انتشار علائم در روزنامه رسمی کشور متبوع خویش بی نیاز است. درواقع ثبت بین المللی مجموعه ای از ثبتهای ملی طبق مقررات داخلی هر کشور تعیین شده، میباشد.
مدارک موردنیازجهت فرایند ثبت بین المللی علامت تحت سیستم مادرید
- نامه درخواست جهت ثبت بین المللی علامت خطاب به اداره ثبت علائم تجاری با درج اسامی کشورهای مورد نظر.
- معرفی نامه بر روی سربرگ شرکت همراه با امضاء مدیران و دارندگان حق امضاء همراه با مهر شرکت (اشخاص حقوقی) و در صورت مراجعه وکیل رسمی ارائه وکالتنامه دادگستری.
- کپی مصدق شناسنامه و کارت ملی مدیران و دارندگان حق امضاء شرکت و روزنامه تاسیس و آخرین تغییرات شرکت (اشخاص حقوقی) و ارائه کپی مصدق شناسنامه و کارت ملی (اشخاص حقیقی) و در صورت مراجعه وکیل رسمی ارائه وکالتنامه دادگستری.
- اظهارنامه یا اصل گواهی ثبت علامت تجاری در ایران جهت رؤیت و کپی آن جهت ضبط در پرونده یا ارائه کپی مصدق گواهی ثبت علامت تجاری.
- تکمیل فرم مخصوص لاتین پس از مشخص شدن کشورهای مورد نظر متقاضی
- برگه محاسبه هزینه ها همراه با مهر و امضاء متقاضی (Fee Calculation)
- رسید مربوط به پرداخت هزینه بررسی اظهارنامه ثبت بینالمللی
ضمنا به کلیه متقاضیان محترم ثبت بین المللی توصیه میگردد از واریز هزینههای ثبت بینالمللی مربوطه قبل از تکمیل و تایید فرم مربوطه توسط اداره ثبت علائم تجاری جدا خودداری فرمایند.
مواد موافقت نامه مادرید
- ماده ١ این موافقت نامه که دارای سه بند و مربوط به تاسیس اتحادیه ای ویژه برای ثبت بین المللی علائم در دفتر بین المللی و تعریف کشور مبداء است.
- بند یک
کشورهایی که این موافقت نامه نسبت به آن ها اعمال می شود. اتحادیه ویژه ای برای ثبت بین المللی علائم تشکیل می دهند.
- بند دوم
اتباع هر کشور متعاهد می توانند در تمام کشورهای دیگر طرف این موافقت نامه، حمایت از علائم قابل استفاده برای کالاها و خدمات خود را که در کشور مبداء به ثبت رسیده اند، با تضمین، برخوردار گردند و این کار را با تشکیل پرونده برای ثبت علائم مزبور در دفتر بین المللی مالکیت معنوی( که از این پس«دفتر بین المللی» نامیده می شود) مذکور در کنوانسیون تاسیس سازمان جهانی مالکیت معنوی ( که از این پس«سازمان» نامیده می شود) از طریق اداره مزبور در کشور مبدا، مذکور انجام دهند.
- بند سوم
کشوری در این اتحادیه ویژه، به عنوان کشور مبداء شناخته می شوند که متقاضی در آن جا دارای مقر واقعی و موثر صنعتی و تجارتی باشد و اگر وی دارای چنان مقرری در یک کشور عضو اتحادیه ویژه نباشد، کشوری از اتحادیه که اقامتگاه وی در آنجا قرار دارد، کشور مبدا خواهد بود و اگر وی فاقد اقامتگاه در کشورهای عضو اتحادیه ویژه بوده ولی تبعه یکی از کشورهای عضو اتحادیه باشد، کشور متبوع وی کشور مبدا خواهد بود و ماده٢ مرتبط با ماده یک است .
- ماده ٣ ناظر به تشریفات و فرم درخواست برای ثبت بین المللی علائم و مارک های تجاری است.
- ماده ٣ مکرر مربوط به شرایط و حدود حمایت ناشی از ثبت بین المللی در کشورهای متعاهد است.
- ماده ٣ ثالث ناظر است به درخواست ویژه برای گسترش حدود و قلمرو حمایت از علائم و مارک های تولیدی و خدماتی ناشی از ثبت بین المللی، از طرف مالک علامت، به کشورهای متعاهد موافقت نامه مادرید از طریق کشور مبدا در چهارچوب فرم تعیین شده در آیین نامه مربوط.
- ماده ۴ موافقت نامه راجع است به آثار حقوقی ثبت بین المللی علائم و مارک ها و ماده ۴ مکرر ناظر است به قائم مقام و جانشین ثبت داخلی شدن ثبت بین المللی علائم در مارک ها.
- ماده ۵ مربوط است به موارد و شرایط رد تقاضای حمایت صاحبان مارک های ثبت شده بین المللی از طرف مراجع صلاحیت دار داخلی کشورهای عضو اتحادیه.
- ماده ۵ مکرر مربوط است به مدارک کتبی در مورد قانونی بودن استفاده از برخی عناصر گنجانده شده در یک علامت، مانند نشان های شرافت خانوادگی، تمثال ها، امتیازات افتخاری، القاب ، اسامی تجاری، اسامی اشخاصی غیر از اسم متقاضی، یا دیگر عناوین مشابه، که ممکن است ادارات کشورهای متعاهد، درخواست کننده از هر گونه تسجیل یا تصدیق، جز در مواردی که از سوی اداره کشور مبدا انجام می شوند، معاف گردند.
- ماده ۵ ثالث راجع است به شرایط صدور و تسلیم رونوشت مطالب ثبت شده در دفتر ثبت بین المللی به هر شخص متقاضی و یا انجام جستجوهایی در زمینه علائم و مارک های بین المللی به وسیله دفتر بین المللی ثبت علائم و مارک ها و دادن پاسخ به درخواست اشخاص در موارد قابل پیش بینی و تهیه خلاصه هایی از دفتر ثبت بین المللی برای ارسال به کشورهای متعاهد درخواست کننده.
- مواد ۶ و ٧ موافقت نامه مادرید ناظر است به مدت اعتبار بیست ساله ثبت بین المللی و قابل تجدید بودن بیست سال بعدی و شرایط آن و همچنین مربوط است به استقلال ثبت بین المللی و چگونگی خاتمه یافتن حمایت در کشور مبداء و ابطال اختیاری یا اجباری و قضایی مارک های ثبت شده در دفتر بین المللی.
- ماده ٨ مربوط است به هزینه های ملی وبین المللی ثبت بین المللی مارک و علامت و تجدید آن شامل هزینه های اصلی ،تبعی و تکمیلی و نحوه وصول آن. ماده ٨ مکرر است راجع به انصراف از حمایت مارک در یک یا چند کشور متعاهد.
- ماده ٩ مربوط است به چگونگی اعلام کلیه تغییرات نظیر تغییر در فهرست کالاها، نقل و انتقال، انصراف، لغو و ابطال موثر در ثبت بین المللی مارک ها و علائم تولیدی و خدماتی به وسیله مقامات ثبت ملی به دفتر ثبت بین المللی علائم.
- موارد ٩ مکرر و ٩ ثالث و ٩ رابع مربوط است به چگونگی انتقال علامت و مارک بین المللی در مواردی که به موجب تغییر یافتن کشور متبوع مالک جدید مارک و علامت بین المللی و واگذاری جزئی علامت بین المللی فقط نسبت به کالاها یا خدمات ثبت شده و یکسان سازی مقررات داخلی چند کشور متعاهد براساس توافق بین آن ها.
- مواد ١٠ تا ١٨ موافقت نامه مادرید مربوط است به مجمع اتحادیه مادرید، دفتر بین المللی، امور مالی، زبان تنظیم سند موافقت نامه مادرید که فرانسه است و در یک نسخه تنظیم شده که در نزد کشور سوئد سپرده شده است.
هزینه های ثبت بین المللی علامت تجاری
- هزینه ثبت اظهارنامه بین المللی طبق مقررات برای اشخاص حقیقی 200000 ریال و برای اشخاص حقوقی 400000 ریال می باشد که همزمان با درخواست ثبت بین المللی به حساب مربوطه واریز خواهد شد.
- جهت محاسبه هزینه ثبت بین المللی طبق مشخصات مندرج در تصدیق ثبت داخلی از قبیل تعداد طبقات، رنگی یا سیاه سفید بودن علامت می توانید با مراجعه به آدرس اینترنتی wipo.int و انتخاب کشورهای مورد درخواست طبق مراحل ذیل اقدام فرمایید. هزینه محاسبه شده به فرانک سوئیس می باشد و پس از بررسی و تایید فرم اظهارنامه ثبت بین المللی توسط اداره ثبت علائم تجاری از متقاضی درخواست خواهد شد تا هزینه مزبور را به حساب wipo واریز نماید.
بدیهی است که هزینه پرداختی در صورت رد یا قبول علامت درخواستی در هر یک از کشورهای عضو تعیین شده مسترد نخواهد شد.
یک نکته بسیار جالبتوجه در ارتباط با هزینههای ثبت درخواست در سیستم مادرید، تخفیفها و مشوقهای تخصیص داده شده به کشورهای کمتر توسعهیافته است. بر این اساس، اگر درخواست ثبت در دفتر مالکیت فکری یکی از این کشورها به ثبت برسد، هزینههای پایه در حدود ۹۰ درصد کاهش یافته و مبلغ پرداختی، در حدود ۶۵ تا ۹۰ فرانک سوئیس خواهد بود.